عکسهایی از خطّه فریومد / فرومد
زیر مجموعه وبلاگ خطّه فریومد / فرومد ( تاریخی ، علمی ، فرهنگی )عکسهایی از خطّه فریومد / فرومد
زیر مجموعه وبلاگ خطّه فریومد / فرومد ( تاریخی ، علمی ، فرهنگی )
جانم به فدات !
یک بار در فضای مجازی صحبتی در بارۀ جناب ابوالفضل (ع) شد ، یکی از طلبه های فرومدی گفت : امام حسین (ع) به ابوالفضل گفته است : جانم به فدات ! این مطلب که از زبان امام معصوم صادر شده ، بیانگر قدر و منزلت ابوالفضل است ...
یک بار هم همین مطلب را با اضافاتی در یک مجلس ترحیم در فرومد بر منبر می گفت .
امسال امّا در یکی از شبهای محرّم در خانه نشسته و مشغول مطالعه بودم که صدایش از بلندگو و از طریق پنجره به خانه می آمد که امام حسین (ع) به ابوالفضل گفته است : جانم به فدات ! این مطلب که از زبان امام معصوم صادر شده ، امام معصوم که اهل تعارف نیست ، پس ببینید که قدر و منزلت ابوالفضل تا کجاست که امام معصوم می گوید : جانم به فدایت و حاضر است جانش را فدایش کند !
در اینجا بحثی در مقام و منزلت شهیدان کربلایی که از « ما » و « من » رهیده اند نیست بلکه بحث در این استدلال است که آیا این نحوۀ استدلال درست است ؟!
در ابتدا باید گفت : مأخذ این حدیث کجاست ؟ یعنی این حدیث در کجا ثبت شده است تا اعتبارِ کتاب و حدیث سنجیده شود ؟
مطلب بعد آن است که به فرضِ صحّت حدیث ، معنای واقعی آن چیست ؟ آیا معنای جمله این است که واقعاً « جانم به فدایت » یا منظورِ دیگری مثلِ همان قدر و منزلت دارد ؟
در حکمت 417 نهج البلاغه آمده است که یک نفر در محضر امام علی (ع) استغفار کرده است و امام به وی گفته است : ثَکِلَتکَ اُمُّکَ ، اَ تدری ما الاستِغفارُ ؟ مادرت به عزایت بنشیند آیا می دانی استغفار چیست ؟
یا در کتاب « شهید جاوید ص 232 » به نقل از « ارشاد شیخ مفید ص 206 » آمده است که ؛ وقتی حُرّ مانع ادامۀ حرکتِ امام حسین (ع) می شود ، امام به به او می گوید : ثَکَلَتکَ اُمُّکَ ما تُریدُ ؟ مادرت به عزایت بنشیند می خواهی چه کنی ؟
واقعاً امام علی و امام حسین در این مواقع نفرین کرده اند که مادرِ آن افراد به عزای فرزندانشان بنشینند یا این جمله مُرادِ دیگری دارد ؟ چون ندانستنِ مراتبِ توبه لازمه اش نفرین نیست . مثلاً می خواهد بگوید : آنچُنان که مادری در فقدِ فرزندش گریان است باید در ندانستنِ این مطلب یا ندانستنِ عواقبِ این کارت سوگمند باشی ! یا ...
یعنی همان طور که در قرآن از استعاره و کنایه و تشبیه و ضرب المثل و ... استفاده شده ، امام هم از این گونه موارد در سخنش استفاده کرده است .
در خطبۀ 235 نهج البلاغه دو بار آمده است : « بِاَبی اَنتَ و اُمّی » ، یعنی امام علی (ع) در حین غُسل و کَفنِ بدنِ پیامبر گرامی (ص) گفته است : پدر و مادرم فدایت باد .
پیامبر گرامی در سال 11 هجرت وفات کرده ، یعنی این سخن امام علی در سال 11 هجری بیان شده است در صورتی که پدرش ( ابوطالب ) در سالهای اواخر بعثت و مادرش ( فاطمۀ بنت اسد ) در سالهای اوایل هجرت از دنیا رفته اند و در سال 11 هجرت امام علی پدر و مادری ندارد که فدای پیامبر کند ! بنابر این معنای ظاهری این سخن مُراد نیست .
پس در آن جمله هم که از زبان امام حسین برای ابوالفضل بیان شده ، باید ابتدا در سند و بعد در محتوایش تأمّل کرد .
امروز 24 آبان 1397
روز کتاب ، کتابخوانی و کتابدار گرامی باد
به کتابدار کتابخانۀ فرومد و نویسندگان فرومدی خدا قوّت می گوییم .
پیشنهاد پنجم
شهر و شهرستان فرومد
1ـ ابن یمین در سالِ 741 هجری قمری ، مجموعه اشعاری در قالبِ مثنوی تحتِ عنوانِ « کارنامه » برای فریومد ( خراسان ) در غربت سروده و نسیمِ صبح را موردِ خطاب قرار داده ، او در خیالِ خود به همراهِ نسیم ، برای رفتن به محلّه هایِ مختلف فریومد و دیدنِ اشخاص ، 294 بیت سروده ، گویا در آن زمان فریومد سه قلعه / حصار داشته است . « حصنِ شهرستان » ، « حصنِ قدیم » ، « حصن جدید » . از مجموع 294 بیت اشعارِ مثنوی کارنامه ، 94 بیت آن در بارۀ « شهرستان » است . یعنی حدودِ یک سوم آن .
بـرو اوّل بـه « شهـرستــان » خُـرّم
که بادند اهـلِ وی ، پیـوسته بی غـم
پس آنگه جمله یـاران را که هستنـد
به « شهرستان » ، در او خُسرو پرستند
زِ من خـدمـت رسـان و راه برگیـر
بـه فریومد خُـــرام ای بـادِ شبگیـر
دیوان ابن یمین ، ص 576 و 580
2ـ دولتشاه سمرقندی در بارۀ « عمارتِ شهرستان فریومد » نوشته است : ... امّا وزیرِ خیّرِ مکرّم ، خواجه علاءالدّین محمّد اباً عن جدّ از صنادید خراسان است و در روزگارِ سلطان ابوسعیدخان وزیر به استقلال بوده و امورِ خراسان سالها بدو مفوّض بوده و در قصبۀ فریومد شهرستان را او بنا کرده و عمارتی عالی است .
تذکرة الشّعراء ، امیر دولتشاه بن علاءالدّولة بختیشاه الغازی السمرقندی ، به همّت ؛ محمّد رمضانی ، چاپخانه خاور ، تهران، 1338 شمسی ، صص 204 ـ 206
3ـ در مَجمع الأنساب در موردِ ورودِ لشکریانِ خواجه على مؤیّد به فریومد در سالِ 780 نوشته شده است :
و چون به مبارکى به فریومد نزول افتاد جمعى از مخذولانِ نادرویش که به حِصنِ آنها متحصّن گشته بودند جنگ آغاز کردند . در صدمۀ اوّل ، شهرستانِ فریومد و حِصار ، بندگانِ حضرت را مستخلص گشت و آن جماعت در قیدِ اِسار گرفتار آمده طعمۀ شمشیر آبدار شدند و از آنجا عِنانِ کامکارى در ظلِّ ظلیلِ شهریارى به جانبِ سبزوار معطوف گردانید .
مجمع الأنساب شبانکاره ای و ذیل مجمع الأنساب شبانکاره ای ، شبانکارهای محمّد و غیاثالدّین بن علی نایب فریومدی ، تصحیح میرهاشم محدّث ، چاپ اوّل ، انتشارات امیرکبیر ، 1363 ، ص 332 .
4ـ آغاز جنگ سربداران هم بین فریومد و باشتین است که سربازان علاء الدّین محمّد از همین شهرستان به باشتین رفته اند و عبدالرزّاق باشتینی به همین شهرستان فریومد حمله کرده است و ...
5ـ با این مقدّمات چرا نسبت به نگهداشتِ قلعۀ شهرستان کوتاهی می شود ؟ اتّفاقاتی که من به یاد دارم :
ـ برج زاویۀ شمال شرقی که وسط همین جادۀ آسفالت رو به روی دبیرستان دخترانه بود به جهت اینکه جادّه مستقیم باشد تخریب شد .
ـ حصار ضلع جنوبی شهرستان که متّصل به باغها است ، تراشیده شده تا خویرها گُشاد شود و احیاناً گنجی نصیب شان گردد !
برج زاویۀ شمال غربی شهر را سیل بُرده و مسیل به جای آنکه مستقیم باشد به سمتِ « شهر » هدایت شده است !
ـ روی « شهر » با خاک پوشیده شده و وسایل ورزشی نصب شده است .
ـ تا جایی که امکان داشته ، برای دستیابی به گنج کند و کاو شده است .
ـ حدود یک سوم حصار ضلع شرقی شهرستان با بولدوزر برداشته شده و هموار گشته است !
6ـ پیشنهاد می شود ، شورای اسلامی و دهیاری محترم ، کارهای ذیل را انجام دهد :
ـ حصار ضلع شرقی را به حالتِ اوّل برگردانند .
ـ مسیل کالِ شهرستان را که به سمتِ « شهر » هدایت شده ، درست کنند .
ـ پیگیر کار حفّاری و کاوشگری توسّط میراثِ فرهنگی و باستان شناسان در « شهر » باشند .
ـ برای استفادۀ گردشگری ، کنارِ استخرِ قناتِ شهرستان را مرّمت کنند .
ـ یک کتاب علمی ـ تاریخی در موردِ « شهرستان » برای معرّفی به گردشگران منتشر کنند . من کار علمی آن را به عُهده می گیرم . ان شاء الله .
پیشنهاد چهارم
یک سال پیش نامۀ ذیل را نوشتم و رونوشتِ آن را در اختیار شورای محترم اسلامی روستا قرار دادم ، اگر صلاح می دانند ، اقدامات و رایزنیهایی که در این مدّت در بارۀ موضوعات مطرح شده انجام گرفته ، اطّلاع رسانی کنند .
باسمه تعالی
اداره کُلّ فرهنگ و ارشاد اسلامی استانِ سمنان ـ با اهدای سلام
موضوع : کتابخانۀ فرومد
1ـ در سال 1373 کتابخانۀ فرومد با نامِ « شیخ حسن جوری » تأسیس شد بعدها این نام « ابن یمین فریومدی » شد . شیخ حسن جوری و ابن یمین هر دو مربوط به قرنِ هشتم هستند که در سیزدهم صفر 743 در جَنگی شیخ حسن کُشته شده و ابن یمین به اِسارت درآمده و دیوانش هم به یَغما رفته تا اینکه دوباره آن را فراهم آورده است .
یکی دیگر از دانشمندانِ فریومد « حکیم الدّین محمّدبن علی النّاموس الخواری الفریومدی » است که همزمان با ابن یمین بوده ، کتابهای « تُحفۀ جلالیّه » ، « حدائق الوثائق » ، « الحِکمةُ فی الادعیّةِ و المَوعظةُ لِلاُمّةِ » و ... از او به یادگار مانده ، در شاعری نیز ابن یمین او را به داوری قبول داشته است .
ابن یمین در ماهِ رجبِ سال 732 هجری دارالحدیثِ حکیم الدّین که احادیث پیامبرِ مصطفی را در خود جمع کرده به سانِ گوهرهایی دانسته که در صَدَف جمع شده است .
حَبّذا دارالحدیثی کز مَعالیّ و شَرَف
زیبد ار دارد به مِهر و مَه شَرَف
بَس که دُرِّ شاهوار از بَحرِ طبعِ مصطفی
جمع شد در وی زِ گوهر پُر برآمد چون صَدف
و در قصیده ای دیگر وقتی به کتابحانۀ حکیم الدّین راه می یابد ، می گوید :
سویِ دارالکُتُب خود راهیم داد از مَکرُمَت
تا در او دُرجی پُر از دُرّ و مَعانی یافتم
از نامِ ابن یمین برای نامگذاری در جاهای مختلفِ کشور و داخلِ روستا استفاده شده ولی این دانشمندِ فریومدی گُمنام مانده است .
پیشنهاد می شود جهتِ زنده نگه داشتنِ نامِ ایشان با توجّه به اولویّت و هماهنگی این نام برای کتابخانۀ فرومد ، کتابخانۀ فرومد از « ابن یمین » به « حکیم الدّین فریومدی » تغییرِ نام یابد .
2ـ کتابهای بسیاری مرتبط با فریومد / فرومد تا کنون منتشر شده است .
ـ کتابهایی که در فریومد نوشته شده ،
ـ کتابهایی که به فریومدیها اهدا شده ،
ـ کتابهایی که در بارۀ فریومد است ،
ـ کتابهایی که فریومدیها نوشته اند .
پیشنهاد می شود این کتابها برای کتابخانۀ حکیم الدّین فریومدی ! تهیّه شود تا کتابخانه غنای لازم را داشته باشد .
3ـ کتابخانۀ حکیم الدّین فریومدی در قرنِ هشتم سرمایۀ فرهنگی برای فریومد بوده است ، احیای آن کتابخانه در فریومد در این روزگار احیای میراثِ فرهنگی نیاکانِ ماست . پیشنهاد می شود :
اوّلا ؛ مکانی برای احیایِ آن کتابخانه که جنبۀ فرهنگی و تاریخی و ... در آن رعایت شده باشد ساخته شود تا مناسبِ بازدیدِ گردشگران هم باشد .
ثانیاً ؛ کتابهای آن تهیّه شود .
اینجانب در ارائۀ فهرستِ کتابهای آن ( به صورتِ مستند ) همکاری لازم را خواهم داشت . ( اِن شاءَ الله )
مهدی یاقوتیان
رونوشت :
ـ اداره کُلّ میراث فرهنگی استان سمنان جهتِ اقدام
ـ ادارۀ فرهنگ و ارشاد اسلامی میامی جهتِ اقدام و پیگیری
ـ ادارۀ میراث فرهنگی میامی جهتِ اقدام و پیگیری
ـ شورای اسلامی روستای فرومد جهتِ اقدام و پیگیری
یک کار خوب
یکی از کارهای خوبی که شورای اسلامی و دهیاری انجام می دهند ابراز همدردی در فضای مجازی است . ابراز همدردی با کسانی که یکی از عزیزانشان را از دست می دهند ، هیچ فرقی هم بین اینکه کدام شهروند است نیست ، هر که باشد بازماندگانی دارد که داغدارند . این پیامِ تسلیت و ابرازِ همدردی در این شرایطِ دشوار نیکوست ، ما هم بابت این پیامهای تسلّی بخش ، تشکّر و قدردانی می کنیم . اعضای محترم شورا و دهیار محترم دستتان درد نکند .
سه رُخداد مهمّ
سیزدهم صفر سال 743 سه واقعۀ مهمّ رُخ داده است :
کُشته شدن شیخ حسن جوری
گُم شدن دیوان ابن یمین فریومدی
اسیر شدن ابن یمین در جنگ زاوه
ناگاه از قضای آسمانی و تقدیر یزدانی در محاربه که شیخ الاِسلام سلطان اولیاء اللهِ العِظام مُرشد السّالکینَ اِلَی الثَّوابِ مُنقِذ الهالِکینَ مِنَ العِقابِ شیخ حسن قَدَّسَ اللهُ نَفسَهُ و جَعَلَ حَظیرَة القُدس رَمسه و سلطان اسلام شهنشاه هفت اقلیم المُؤیّد مِنَ السّماءِ المُظفَّر عَلَی الأعداءِ وَجیه الحقّ و الدّین مَسعود صَبَّ اللهُ عَلیهِ رجال [ سحاب ] رضوانه و اسکنه بحبوحة جنانه را با لشکر هراتدر ولایتِ خواف در سیزدهم صفر سنة ثلاث و اربعین و سبعمائه واقع شد .
به چنگالِ غارتگران اوفتاد
وزآن پس کسی زو نشانی نیافت
پیشنهاد سوم
از چهار راه مسیرمان را مستقیم ادامه می دهیم تا به کنارِ آرامگاه ابن یمین برسیم ، در اینجا باید یک تابلوی نصب شود با عنوان « آرامگاه یمین الدّین طُغرایی و ابن یمین فریومدی » آن طرف تر مسجد جامع خودنمایی می کند باید کنار آن تابلوی نصب شود با عنوان « مسجد جامع و مدرسۀ علمیّۀ عمادیّۀ فریومد » بیشتر از یک سال است که پیگیر آنیم ، آهای شورای محترم اسلامی و دهیار محترم ، دو تا تابلو می خواهیم ! دستتان درد نکند شما که برای این دو تابلو زحمت می کشید ، یک تابلو هم با عنوان « کتابخانۀ ابن یمین » بنویسید و پشت بام کتابخانه به گونه ای نصب کنید که از طرف آرامگاه ابن یمین هم خوانده شود و معلوم شود آنجا کتابخانه است .
